วันดื่มนมโลก (World Milk Day) ตรงกับวันที่ 1 มิถุนายน ของทุกปี เพื่อให้ประเทศต่าง ๆ และองค์กรที่ให้ความสำคัญและสนับสนุนการบริโภคนม
วันดื่มนมโลก
เนื่องด้วยองค์การอาหารแห่งสหประชาชาติ หรือ The Food and Agriculture Organization หรือ FAO กำหนดให้วันที่ 1 มิถุนายน ของทุกปี เป็น วันดื่มนมโลก (World Milk Day) เพื่อให้ประเทศต่าง ๆ และองค์กรที่ให้ความสำคัญและสนับสนุนการบริโภคนม ได้ร่วมกันจัดกิจกรรมรณรงค์และกระตุ้นให้เห็นความสำคัญของการบริโภคนม ด้วยการให้ความรู้และคุณประโยชน์ของนมให้แก่ประชาชน ปัจจุบันมีมากกว่า 35 ประเทศทั่วโลก ที่ได้มีการจัดกิจกรรมวันดื่มนมโลก
นม
นม หรือ น้ำนม คือ ของเหลวสีขาวที่ประกอบด้วยสารอาหารที่ออกมาจากเต้านมของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นม เป็นอาหารที่ยอมรับกันว่ามีคุณค่าทางโภชนาการสูง ครบถ้วนด้วยสารอาหารหลัก 5 หมู่ นมมีโปรตีนที่ประกอบด้วยกรดอมิโนครบถ้วนทุกชนิด โดยเฉพาะชนิดที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย เช่น ทริปโตเฟน อาร์จินีน (Arginine) ไลซีน วาลีน (Valine) ลิวซีน ไอโซลิวซีน มีไขมันที่เรียกว่า มันเนย ให้พลังงานสูง โดยมันเนย 1 กรัม ให้พลังงานถึง 9 แคลอรี คาร์โบไฮเดรตในนม คือ น้ำตาลแล็กโทส (Lactose) เป็นน้ำตาลชนิดเดียวที่มีในนม ให้พลังงานในอัตรา 1 กรัม ต่อ 4 แคลอรี นมอุดมด้วยเกลือแร่หลายชนิด โดยเฉพาะแคลเซียมและฟอสฟอรัส ที่จำเป็นต่อการสร้างกระดูกและฟัน ทั้งยังมีวิตามินต่าง ๆ ครบถ้วน เช่น วิตามินเอ บี 1 บี 2 ไนอะซิน (Niacin) กรดแพนโทเทนิก (Pantothenic acid) ไพริดอกซิน (Pyridoxine) ไบโอทิน (Biotin) กรดโฟลิก วิตามินซี วิตามินอี วิตามินเค
ซึ่งนมสามารถนำไปสร้างผลิตภัณฑ์อื่นได้แก่ ครีม เนย โยเกิร์ต ไอศกรีม ชีส นอกจากนี้นมยังสามารถหมายถึงเครื่องดื่มอื่นที่นำมาใช้ทดแทนนม เช่น นมถั่วเหลือง นมข้าว นมข้าวโพด นมอัลมอนด์ นมฮอกไกโด สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ที่ให้นม อาทิ วัว มนุษย์ แพะ ควาย แกะ ม้า ลา อูฐ จามรี ยามา เรนเดียร์ ฯลฯ โดยนมจากม้าและลาเป็นนมที่มีไขมันต่ำ ในขณะที่นมจากแมวน้ำจะมีไขมันสูงถึง 50% นอกจากนี้ในประเทศรัสเซียและประเทศสวีเดน มีการกินนมกวางมูส มีบางคนที่ไม่มีน้ำย่อยแลกโทส จะไม่สามารถดื่มนมวัวได้ ก็จะหันมาดื่มนมสัตว์ชนิดอื่นแทน เช่น นมแพะ
ประเภทของนม
นมสด
นมสด คือ นมธรรมชาติที่รีดมาจากแม่โค นำมาผลิตเป็นนมสดได้ 3 ชนิด คือ
- นมสดธรรมดา
- นมสดพร่องมันเนย
- นมสดขาดมันเนย
นมผง
นมผง คือ นมสดที่ทำให้น้ำระเหยไปจนเป็นผง มี 3 ชนิดเช่นกัน คือ นมผงธรรมดา หรือนมผงพร้อมมันเนย (Dry whole milk) นมผงพร่องมันเนย และนมผงขาดมันเนย (Skimmed milk)
นมข้น
นมข้น คือ นมสดที่ระเหยเอาน้ำบางส่วนออก จึงมีความเข้มข้นมากขึ้น และอาจมีการเติมน้ำตาล หรือไม่ก็ได้ มี 4 ชนิด คือ นมข้นไม่หวาน นมข้นหวาน นมข้นขาดมันเนยไม่หวาน และนมข้นขาดมันเนยชนิดหวาน
การทำให้นมข้นมีรสหวาน โดยการเติมน้ำตาล มักใช้ความเข้มข้นประมาณร้อยละ 45-50 เป็นความเข้มข้นที่ ช่วยเก็บรักษาคุณภาพผลิตภัณฑ์นมข้นหวาน ไว้ได้นาน เพราะน้ำตาลช่วยเพิ่มความดันออสโมติก ทำให้จุลินทรีย์ไม่สามารถเจริญเติบโต จะเห็นได้ว่า นมข้นหวานเป็นนมที่มีปริมาณน้ำตาลสูงมาก และยิ่งถ้าเป็นนมข้นขาดมันเนยชนิดหวาน จะมีคุณค่าทางอาหารต่ำ มีน้ำตาลสูง จึงมีคุณค่าต่อเด็กน้อย และมีผลทำให้เกิดฟันผุได้ค่อนข้างมาก
นมคืนรูป
นมคืนรูป คือ ผลิตภัณฑ์นมที่ได้จากการนำเอาส่วนประกอบ ของนมสด ซึ่งได้แยกออกแล้ว มาผสมกันขึ้นใหม่ มีลักษณะเช่นเดียวกับ นมสด หรือนมข้น มี 5 ชนิด คือ นมคืนรูปธรรมดา นมข้นคืนรูปไม่หวาน นมข้นคืนรูปหวาน นมข้นขาดมันเนยคืนรูปไม่หวาน นมแปลงไขมัน
นมปรุงแต่ง
นมปรุงแต่ง (Falvoured milk) คือ นมหรือนมผงที่ปรุงแต่งด้วยสี กลิ่น หรือรส ไม่ว่าจะมีการเติมวัตถุที่มีคุณค่า ทางอาหารอื่นใด หรือไม่ สิ่งที่นำมาปรุงแต่ง ต้องไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ นมปรุงแต่ง มี 2 ชนิด คือ ชนิดเหลว และชนิดแห้ง นมปรุงแต่งที่นิยมมีหลายชนิด เช่น
นมปรุงแต่งรสหวาน
- นมปรุงแต่งชอกโกแลต ประกอบด้วยน้ำนมประมาณร้อยละ 94 น้ำตาลซูโครสร้อยละ 1 และผงโกโก้ร้อยละ 1 ผงโกโก้ทำให้การดูดซึมแคลเซียม และฟอสฟอรัสลดลง
- นมปรุงแต่งกาแฟ ประกอบด้วย น้ำนมประมาณร้อยละ 94 น้ำตาลซูโครสร้อยละ 5 และผงกาแฟร้อยละ 1
- นมปรุงแต่งรสสตอเบอรี่ ประกอบด้วย น้ำนมประมาณร้อยละ 95 น้ำตาลซูโครสร้อยละ 5
- นมปรุงแต่งทุกชนิดมักเติมน้ำตาลซูโครส เพื่อช่วยเพิ่มรสหวาน แต่ละชนิดมีสักส่วนของน้ำตาลไม่เท่ากัน นมปรุงแต่งรสผลไม้ เช่น รสส้ม รสสตอเบอรี่ มักเติมน้ำตาลในปริมาณมากขึ้น เพื่อปรับรสเปรี้ยวให้กลมกล่อม
นมเปรี้ยว
นมเปรี้ยว (Cultured milk) คือ นม หรือผลิตภัณฑ์ที่ได้จากนม ที่หมักด้วยจุลินทรีย์ ที่ไม่ทำให้เกิดพิษ อาจเติมวัตถุอื่น ที่จำเป็นต่อหรรมวิธีการผลิต หรือปรุงแต่ง สี กลิ่น รส ด้วยก็ได้ นมเปรี้ยวเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีการเปลี่ยนน้ำตาลในนมให้เป็นกรด และมักปรุงแต่งรส โดยเติมน้ำตาลซูโครสประมาณร้อยละ 15 นมเปรี้ยวบางชนิดมีนมขาดมันเนย เพียงร้อยละ 50 ส่วนประกอบที่เหลือเป็นน้ำตาล จึงมีคุณค่าทางอาหารน้อย ไม่เหมาะให้เด็กดื่ม เช่น ยาคูลท์ เป็นเครื่องดื่มที่ประกอบด้วยจุลินทรีย์ที่เป็นมิตร
นมอัลมอนด์
นมอัลมอนด์ หรือนมอัลมอน ทำจากผลอัลมอนด์ บดละเอียดแล้วกรองเอาเเต่น้ำ (สามารถดูวิธีการทำได้ที่นี่) นอกจากนมอัลมอน เข้มข้นเเล้ว หลาย ๆ สูตรก็ได้เพิ่มสารให้ความหวาน เช่นน้ำผึ้ง น้ำตาลทรายเเดง เเล้วเเต่สูตร แต่ขอแนะนำกินแบบไม่เติมดีกว่า หรือชอบหวานจริง ๆ ก็เติมหญ้าหวาน น้ำผึ้งก็ได้นะ
เเต่ถ้านมอัลมอนที่ขายตามท้องตลาดในบรรจุภัณฑ์นอกจาเพิ่มน้ำตาลในบางสูตรแล้ว บางทีอาจมีการเติมแป้งและสารเพิ่มความข้นของนมอัลมอนด้วย เพื่อปรับให้เป็นเนื้อเดียวกัน และอายุการเก็บรักษาที่ได้นานขึ้น เเต่สำหรับคนที่คนที่แพ้อัลมอนด์หรือถั่วก็ควรหลีกเลี่ยงนมอัลมอน ห้ามกินเชียวนะ
นมอัลมอนให้พลังานเเคลอรี่ต่ำกว่านมตัวอื่นนะ ปล.ถ้าไม่แอบเติมน้ำตาลเข้าไปเพิ่ม นอกจากแคลอรี่ต่ำแล้ว นมอัลมอน ยังไม่มีกรดไขมันอิ่มตัวและไม่มีน้ำตาลเเลคโตส (น้ำตาลในนมวัว)
ข้อดีของนมอัลมอน
- มีเเคลอรี่ต่ำ เละไม่มีไขมันอิ่มตัว
- เป็นแหล่งวิตามินเอ ที่ช่วยในการทำงานเสริมสร้างแคลเซียมและวิตามินดีในร่างกายได้
ข้อเสียของนมอัลมอน
- ไม่ใช่โปรตีนที่ดี ใครหวังผลในการสร้างกล้ามเนื้อคิดผิด
- อาจมีสารคาราจีเเนน ที่ส่งผลเสียต่อระบบทางเดินอาหารในบางคนได้
นมฮอกไกโด
พูดถึงนมวัวฮอกไกโด หลายคนอาจสงสัยว่า ทำไมต้องนมวัวฮอกไกโด, แตกต่างกับนมวัวบ้านเราอย่างไร หรือนมวัวฮอกไกโดมีประโยชน์อย่างไร ก่อนอื่นเรามาพูดถึงแหล่งที่มาก่อนเลย “เกาะฮอกไกโด” ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของญี่ปุ่น ติดกับทะเล เกาะฮอกไกโดมีพื้นที่กว้างขวาง ทำให้เกาะฮอกไกโดนั้นมีภูมิอากาศที่เย็นและอากาศบริสุทธิ์ เนื่องจากตั้งอยู่บนพื้นที่สูงไร้มลพิษจึงเหมาะสำหรับทำการเกษตรกรรม ปลูกข้าวปลูก พืช รวมถึงเลี้ยงสัตว์อีกด้วย
เมื่อสัตว์เลี้ยงต่าง ๆ รวมถึงวัว ได้ถูกเลี้ยงดูอย่างดีในเขตหนาว ทำให้สร้างปริมาณไขมันและโปรตีนในนมมากกว่าวัวที่เลี้ยงดูในเขตร้อน บวกกับอยู่กับอากาศที่บริสุทธิ์ แหล่งที่มีความอุดมสมบูรณ์ วัวจึงมีสุขภาพดี อารมณ์แจ่มใส และสร้างสารอาหารที่มีประโยชน์ได้อย่างมีคุณภาพ
สารสกัดจากโปรตีนน้ำนมวัวฮอกไกโด อุดมไปด้วย Protein ซึ่งเป็นอาหารผิว และเป็นสารต้านความเสื่อมของเซลล์ ช่วยซ่อมแซมเซลล์ผิวที่สึกหรอ มีคุณสมบัติช่วยฟื้นฟูเซลล์ผิวที่แห้งกร้านขาดความชุ่มชื้น ปรับสภาพผิวให้กลับมีความนุ่ม ชุ่มชื้น บำรุง ฟื้นฟู ลดเลือนริ้วรอย และกระชับรูขุมขน ทำให้ผิวเรียบ เนียนนุ่ม กระชับ คงความสมดุลของน้ำหล่อเลี้ยงผิว
นมวัวฮอกไกโด ถูกเลี้ยงดูอย่างดีในเขตหนาว และแหล่งที่มีความอุดมสมบูรณ์ ทำให้สร้างสารอาหารที่มีประโยชน์มากกว่าวัวทั่วไป สารสกัดในน้ำนมวัวฮอกไกโด จึงมีคุณภาพและโดดเด่นเรื่องประสิทธิภาพกับผิว
การผลิตนม
ขั้นตอนหนึ่งในการผลิตนมคือการทำ UHT คือทำให้มีอุณหภูมิสูงถึง 120-135 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 2 วินาทีเพื่อการฆ่าเชื้อ แต่ในปัจจุบันได้มีการพัฒนาเพื่อฆ่าเชื้อโดยการลดปริมาณของแบคทีเรียในนมสดที่จะได้รับก่อนเข้าไปในโรงงานจึงทำให้ได้เป็นนมที่ เรียกว่านมสดคุณภาพสูง
เพราะเป็นไปตามกระแสของผู้บริโภคที่ต้องการนมสดจากธรรมชาติที่มีการทำ Low Temperature Sterilization Treatment Milk (HTST ที่ 72 องศาเซลเซียส เป็นเวลา15 วินาที หรืออาจทำที่อุณหภูมิต่ำกว่านั้น คือ 63 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 30 นาที) จากนั้นคือการนำไปบรรจุ
ประโยชน์ของนม
นม เป็นเครื่องดื่มที่มอบความสดชื่นไม่แตกต่างจากน้ำดื่ม การดื่มนมเพียงหนึ่งหรือสองแก้วจะช่วยทำให้รู้สึกสดชื่นและยังทำให้ได้รับ คุณค่าสารอาหารที่ร่างกายต้องการอีกด้วย นม 1 กล่อง เท่ากับทุกคุณค่าของสารอาหารที่ร่างกายต้องการ แคลเซียม สร้างความแข็งแรงให้กับกระดูกและฟันวิตามินบี 12 ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดงคาร์โบไฮเดรต ให้พลังงานกับร่างกายแมกนีเซียม สร้างความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อฟอสฟอรัส สร้างพลังงานให้กับเซลล์ในร่างกาย และทำให้กระดูกแข็งแรงโปรแตสเซียม ช่วยรักษาระดับความดันเลือดให้เป็นปกติ โปรตีนสร้างเสริมการเจริญเติบโต และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ วิตามินบี 2 ทำให้ผิวหนังมีสุขภาพดี ช่วยระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย
- น้ำนมมีสารอาหารครบ 5 หมู่จึงช่วยในการเจริญเติบโตของร่างกาย
- นม ช่วยทำให้มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรค
- ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายในวัยผู้ใหญ่ ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคกระดูกพรุน กระดูกเปราะ
ไขมันจากนมช่วยเพิ่มพลังงานให้กับร่างกาย (ปกติเราจะเรียกว่า “มันเนย”) - ช่วยให้กระดูกเจริญเติบโตและแข็งแรง ซึ่งจำเป็นอย่างมากโดยเฉพาะเด็กในช่วงก่อนเข้าวัยรุ่นและช่วงวัยรุ่น มีความสำคัญอย่างมากต่อพัฒนาการทางร่างกายและสมองของเด็ก ๆ
- ช่วยบำรุงประสาท (วิตามินบี 1) ช่วยบำรุงหัวใจ (วิตามินบี 1)
- ช่วยในการทำงานของระบบเซลล์ผิวหนัง (วิตามินบี 2)
- ช่วยทำให้ระบบประสาทไวต่อสิ่งเร้ามากขึ้น (แคลเซียม)
- ช่วยทำหน้าที่ยืดและหดตัวของกล้ามเนื้อ (แคลเซียม)
- มีส่วนช่วยลดความดันโลหิต และลดความเสี่ยงของมะเร็งลำไส้ใหญ่ (แคลเซียม)
- ช่วยทำให้เลือดแข็งตัว (แคลเซียม) และช่วยเสริมสร้างเม็ดเลือดแดง (วิตามินบี 12)
- ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด (วิตามินดี)
- ช่วยในการทำงานของระบบขับถ่าย (วิตามินบี 1)
- นมสามารถนำไปผลิตเป็น เนย ชีส ครีม โยเกิร์ต ไอศกรีมได้
- มีงานวิจัยชี้ว่านมช่วยลดน้ำหนักตัวได้ ซึ่งจากการศึกษาโดยใช้นมพร่องมันเนยในเด็กวัยรุ่นที่อยู่ในช่วงลดน้ำหนักพบว่ากลุ่มที่ดื่มนมพร่องมันเนยสามารถลดน้ำหนักได้ดีกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ดื่ม
- ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง
- ดื่มนมในช่วงวัยเด็กหรือวัยรุ่นแล้วจะช่วยทำให้ตัวสูงขึ้น เพราะแคลเซียมจะช่วยทำให้กระดูกยาวขึ้น ทั้งช่วยเพิ่มความหนาแน่นของมวลกระดูกในวัยเด็ก
- ช่วยป้องกันการเกิดความผิดปกติของกล้ามเนื้อ (วิตามินดี)
- ช่วยทำให้ระบบย่อยอาหารเป็นปกติ ทำให้ขับถ่ายได้สะดวก ป้องกันอาการท้องผูก (นมเปรี้ยว)
การดื่มนมอย่างถูกวิธี
- 05.00 น.- 07.00 น. กระตุ้นลำไส้ใหญ่ ช่วงเช้าเป็นช่วงเวลาที่ลำไส้ใหญ่ของเรานั้นมีการทำงานและเคลื่อนไหวมากที่สุด หากเราได้ดื่มนมสด หรือนมเปรี้ยวเข้าไปในเวลานั้น จุลินทรีย์จะเข้าไปทำหน้าที่เคลือบลำไส้ใหญ่ ให้มีการไหลลื่นสิ่งของที่เกาะลำไส้ของเราไหลลงสู่ทวารหนัก และจะทำให้ร่างกายของเรานั้นไม่เก็บของเสียไว้ในร่างกาย
- 07.00 น.- 09.00 น. กระตุ้นการทำงานของกระเพาะ ช่วงเวลานี้เป็นช่วงที่ร่างกายของเราต้องการพลังงานมากที่สุด นอกจากต้องการอาหารมื้อเช้าอย่างมากแล้ว หากเราได้ดื่มนมเข้าไปจะทำให้ร่างกายของเรานั้นสดชื่นมากกว่าที่เคยเป็น เพราะอาหารจะเป็นตัวช่วยดูดซับน้ำนมที่เราดื่มเข้าไปในช่วงเช้าส่งสารอาหารเข้าไปเลี้ยงสมองทำให้เรารู้สึกปลอดโปร่งในทุก ๆ วัน
- 09.00 น.- 12.00 น. กระตุ้นการทำงานสมอง ช่วงเวลาของอาหารมื้อเช้าได้หมดลงไป และร่างกายต้องการพลังงานเพิ่มเติมในช่วงที่ 2 หากเรารับประทานนมเข้าไป ร่างกายจะตอบสนองในด้านความจำ การเรียนรู้เพิ่มขึ้น รวมไปถึงการทำงานในวันนั้น ๆ ด้วยเช่นกัน
- 12.00 น. – 15.00 น. กระตุ้นการทำงานของลำไส้เล็ก การกระตุ้นลำไส้เล็ก เหมาะสำหรับท่านที่ชอบทานนมที่มีไขมันต่ำ 0 เปอร์เซ็นต์
