การแปรงฟันถือเป็นการรักษาสุขอนามัยทางช่องปาก และเป็นวิธีการป้องกันโรคในช่องปากได้ผลดีที่สุด มารู้จักการแปรงฟันให้ถูกวิธี เพราะปัญหาเล็ก ๆ อาจจะกลายเป็นเรื่องใหญ่ได้
แปรงฟันให้ถูกวิธี
- ฟันด้านนอก
- วางขนแปรงเข้าหาฟันให้ปลายขนแปรงอยู่บริเวณขอบเหงือก
- โดยเอียงทำมุม 45 องศา กับตัวฟันและขนานกับแนวฟัน
- ขยับขนแปรงไปมาในแนวหน้าหลัง เป็นระยะสั้นๆ ไม่เกินครึ่งซีฟัน
- ปัดขนแปรงขึ้นในฟันล่างและปัดลงสำหรับฟันบน
- ในแต่ละตำแหน่งควรแปรงประมาณ 10 ครั้ง
- ฟันด้านใน
- วางขนแปรงบริเวณขอบเหงือกและแปรงฟัน
- เช่นเดียวกับการแปรงฟันด้านนอก
- ฟันด้านบดเคี้ยว
- วางขนแปรงบริเวณด้านบดเคี้ยวของฟัน
- โดยวางแปรงให้หน้าตัดขนแปรงอยู่ด้านบนของฟันบดเคี้ยว
- ถูไปมาในแนวหน้าหลังทั้งฟันบนและฟันล่าง
- ฟันหน้าด้านใน
- วางแปรงสีฟันในแนวตั้ง
- ใช้ปลายแปรงสีฟันแปรงด้านหลังของฟันหน้าแต่ละซี่
- โดยขยับและปัดปลายขนแปรงมาทางปลายขอบฟัน
- ทั้งฟันหน้าบนและฟันหน้าล่าง
- แปรงลิ้น
- อย่าลืมแปรงที่ลิ้นเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์และป้องกันไม่ให้เกิดกลิ่นปาก
- โดยการปัดขนแปรงสีฟัน จากโคนลิ้นมาทางปลายลิ้นประมาณ 10 ครั้ง
แปรงฟันแห้ง
แปรงฟันแห้ง คือ การแปรงฟันแห้งเป็นวิธีแปรงฟันที่จะช่วยให้ฟลูออไรด์จากยาสีฟันได้ทำหน้าที่เคลือบผิวฟันของเราอย่างเต็มประสิทธิภาพที่สุด โดยการแปรงฟันแห้งก็คือการแปรงฟันแบบไม่ใช่น้ำทั้งก่อนแปรงฟันและหลังแปรงฟัน
งานวิจัยในปี 1992 ในประเทศสหราชอาณาจักร พบว่าเด็กที่แปรงฟันแล้วบ้วนปากโดยเอาปากไปจ่อกับก๊อกน้ำ (น้ำไม่ค่อยเข้าไปในปาก) มีฟันผุน้อยกว่าเด็กที่บ้วนปากจากแก้วน้ำ นอกจากนี้ยังมีผลวิจัยเปรียบเทียบสองโรงเรียน โรงเรียนหนึ่งเด็กถูกควบคุมให้ “ถุยยาสีฟันทิ้ง ไม่ต้องบ้วนน้ำ” ระหว่างการแปรงฟันหลังอาหารกลางวันที่โรงเรียน อีกโรงเรียนเด็กบ้วนน้ำตามปกติ 3 ปี ผ่านไป เด็กในโรงเรียนที่ “ถุยยาสีฟันทิ้งอย่างเดียว ไม่ต้องบ้วนน้ำ” มีฟันผุเกิดขึ้น้อยกว่า
วิธีแปรงฟันแห้ง
- ควรกำจัดเศษอาหารที่ติดอยู่ที่ฟันออกก่อน เช่น บ้วนน้ำแรง ๆ ใช้ไม่จิ้มฟันหรือไหมขัดฟัน
- ป้ายยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ยี่ห้อใดก็ได้เพียงเล็กน้อย ลงบนแปรงสีฟันแห้ง (แปรงสีฟันที่ไม่จุ่มน้ำ)
- แปรงฟันได้ทันทีโดยไม่ต้องบ้วนปากก่อน แปรงฟันให้ทั่วถึงนาน 2 นาทีขึ้นไป
- เมื่อแปรงฟันจนทั่วทั้งช่องปากแล้วให้บ้วนยาสีฟันทิ้งโดยไม่ต้องบ้วนปากด้วยน้ำอีก ถ้าไม่สบายปากอาจใช้ลิ้นกวาดคราบฟองที่เหลือตามกระพุ้งแก้ม/ริมฝีปากด้านในและดูดกระพุ้งแก้ม การขบัยกระพุ้งแก้มและลิ้นกวาดไปรอบปากจะกระตุ้นให้มีน้ำลายเพิ่มมากขึ้น
- หลังจากแปรงฟันแห้งเสร็จอล่ว อย่าเพิ่งกินอาหาร/น้ำ เป็นอย่างน้อยครึ่งชั่วโมง เพื่อเก็บฟลูออไรด์ไว้ในปาก
การแปรงฟันสําหรับคนจัดฟัน
การมีลวดจัดฟันจะทำให้แปรงฟันได้ยากขึ้น จึงควรเพิ่มเวลาในการแปรงฟันแต่ละครั้ง ให้นานขึ้นและแปรงบ่อยขึ้น อย่างน้อยวันและ 3 ครั้งหลังทานอาหาร
- แปรงบริเวณ Bracket (Ortodoncia) และลวดจัดฟัน วางขนแปรงบน Bracket ขยับและหมุนขนแปรงวนรอบ ๆ เหล็กจัดฟัน ในช่วงสั้น ๆ อย่างน้อย 5 ครั้งต่อซี่
- แปรงด้านนอกของฟัน วางขนแปรงที่บริเวณคอฟันให้ขนแปรงจรดขอบเหงือก และทำมุม 45 องศากับแนวแกนฟัน ขยับขนแปรงไปมาในช่วงสั้น ๆ และปัดขนแปรงไปยังปลายฟัน
- แปรงด้านในของฟัน วางขนแปรงที่บริเวณคอฟันทางด้านในของฟันให้ขนแปรงจรดระหว่างขอบเหงือกและคอฟันขยับขนแปรงไปมาในช่วงสั้น ๆ และปัดขนแปรงไปยังปลายฟัน
- ปรงด้านบดเคี้ยว วางขนแปรงบนด้านบดเคี้ยว ขยับแปรงเข้าออกตามแนวฟันกรามเพื่อทำความสะอาดด้านบดเคี้ยวของฟันการใช้ไหมขัดฟัน
- ในบางกรณีที่แปรงสีฟันมีขนาดใหญ่เกินไป อาจจะต้องใช้แปรงสีฟันขนาดเล็ก (End tuft brush) มาใช้ในตำแหน่งที่แปรงไม่ถึง
- ในขณะที่จัดฟันจะมีเศษอาหารเข้าไปติดระหว่างเครื่องมือจัดฟันได้ง่ายมาก การใช้แปรงซอกฟัน (Proxabrush) ก็มีความจำเป็นในการทำความสะอาดฟัน ลักษณะที่เรียวยาวของแปรงซอกฟัน สามารถเข้าไปตามร่องฟัน หรือซอกของเครื่องมือจัดฟันที่ แปรงสีฟันธรรมดาไม่สามารถเข้าถึงได้
สรุปการแปรงฟัน
- แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
- ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์
- แปรงฟันอย่างน้อย 2 นาที
- แปรงฟันแห้ง ถุยทิ้งไ ไม่ต้องบ้วนน้ำ (หรือเพียง 1 จิบเล็ก ๆ)
- ไม่กินหรือดื่ม หลังแปรงฟันเสร็จอย่างน้อยครึ่งชั่วโมง
- ควรใช้ไหมขัดฟัน ช่วยทำความสะอาดด้วย
แปรงฟันให้ถูกวิธี 2 นาที เป็นสิ่งที่คุณควรทำเพื่อรักษาสุขภาพฟันและเหงือกของคุณ การแปรงฟันให้ถูกวิธี จะช่วยลดคราบ และแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของฟันผุ และโรคเหงือก การแปรงฟันให้ถูกวิธี จะช่วยให้คุณมีรอยยิ้มที่สดใส และมั่นใจในตัวเอง
ข้อมูลอ้างอิง
- https://twitter.com/SiPHHospital/status/1187911939533336576/photo/4
- http://www.dent.chula.ac.th/upload/web_km/file_pdf_53_5449.pdf
- https://www.cosdentbyslc.com/dentist-advise/orthodontics-technique/
- https://www.makmaidental.com/cleaningwithbraces