ความตายเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องเผชิญ แต่การจะตายอย่างมีคุณค่านั้นเป็นอย่างไร? นิทานชาดกเรื่อง “หาที่ตาย” เล่าถึงเรื่องราวของเจ้าชายผู้ตกอยู่ในห้วงแห่งความทุกข์เพราะกลัวความตาย เขาจึงออกเดินทางเพื่อค้นหาสถานที่ที่ตายแล้วจะไม่เจ็บปวด แต่ท้ายที่สุดแล้ว เขากลับได้เรียนรู้ว่า…
หาที่ตาย
ในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้าประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี ทรงปรารภพราหมณ์อุปสาฬกะ ผู้เข้าใจว่ามีป่าช้าบริสุทธ์ เรื่องมีอยู่ว่า
พราหมณ์คนนี้มีทรัพย์สมบัติมากแต่เป็นคนเจ้าทิฏฐิ ถึงบ้านจะอยู่ติดกับวัดเชตวัน แต่ก็ไม่เคยถวายอะไรแก่พระพุทธเจ้าเลย เข้าทำนองใกล้เกลือกินด่าง เขามีลูกชายอยู่คนหนึ่งเป็นคนฉลาด มีความรู้ดี พอพราหมณ์แก่ชราลง
วันหนึ่งจึงเรียกลูกชายมาหาแล้วพูดว่า “ลูกรัก ถ้าพ่อตายแล้ว เจ้าอย่าเอาศพพ่อไปเผาในป่าช้าที่ปะปนกับคนอื่นนะ ให้เอาศพพ่อไปเผาในป่าช้าใหม่ที่ไม่เคยเผาใครมาก่อนเลยนะ”
ลูกชายพูดว่า “พ่อครับ ผมไม่รู้ว่าจะุถูกใจพ่อหรือเปล่า ทางที่ดีพ่อพาผมไปเลือกสถานที่ไว้ตั้งแต่เดี๋ยวนี้จะดีกว่า”
วันนั้นพราหมณ์กับลูกชายจึงแสวงหาที่เผาศพ ออกจากเมืองมุ่งตรงไปที่ยอดเขาคิชกูฏ เลือกได้ที่แห่งหนึ่งแล้วก็ลงจากยอดเขามา ในเวลารุ่งอรุณของวันนั้นพระพุทธเจ้าทรงตรวจดูอุปนิสัยของสรรพสัตว์ ได้ทอดพระเนตรเห็นอุปนิสัยดสดาปัตติมรรคของพ่อลูกคู่นั้น ดังนั้น พระองค์จึงเสด็จไปประทับนั่งรอสองพ่อลูกลงจากเขามา พอพวกเขาเดินลงมาถึงที่ประทับจึงตรัสถามว่า “ไปไหนกันมาละท่านพราหมณ์” ลูกชายจึงกราบทูลเนื้อความให้ทรงทราบ
พระพุทธองค์ตรัสว่า “ถ้าเช่นนั้น เราจะไปดูสถานที่ตรงนั้นด้วย” ว่าแล้วก็พาสองพ่อลูกกลับขึ้นเขาไปดูสถานที่นั้นอีกครั้ง พอขึ้นไปถึงที่นั้น ลูกชายจึงชี้ให้ดูและกราบทูลว่า “ตรงระหว่างภูเขาสามลูกนี่แหละพระเจ้าข้า” พระพุทธองค์จึงตรัสว่า “พ่อหนุ่ม พ่อของเจ้ามิใช่จะเลือกป่าช้าเผาในบัดนี้เท่านั้น แม้ในอดีตก็เคยมาแล้วและที่ตรงนี้ก็เคยเผาเขามาแล้ว 14,000 ชาติด้วย” จึงทรงนำอดีตนิทานมาสาธก และตรัสพระคาถาว่า
“พราหมณ์ชื่อว่าอุปสาฬกะ ได้ถูกพวกญาติเผาในสถานที่นี้ จำนวน 14,000 ชาติแล้ว สถานที่ไม่เคยมีคนตายไม่มีในโลก สัจจะ ธรรมะ อหิงสา สัญญมะ และทมะมีอยู่ในผู้ใด พระอริยะทั้งหลายย่อมคบหาผู้นั้น (เพราะ) คุณธรรมชื่อว่าไม่ตายในโลก”
เมื่อตรัสพระธรรมเทศนาจบทำให้ 2 พ่อลูกได้ตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล ณ ที่ตรงนั้นเอง
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
อย่าไปแสวงหาสถานที่ไม่เคยมีคนนอนตายบนพื้นโลกนี้ให้ยากเลย เพราะสถานที่ไม่เคยมีคนตายไม่มีในโลก
