ครอบครัวเป็นพื้นฐานของสังคมจีน ซึ่งจะมีนัยสำคัญบนอาหารค่ำวันส่งท้ายปีเก่า วันตรุษจีนนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อชาวจีน สมาชิกทุกคนในครอบครัวจะต้องกลับมาบ้าน แต่บางคนก็ไม่สามารถกลับมาได้ แต่คนในครอบครับจะเหลือที่ว่างให้พวกเขา
ในตำนานของต้นกำเนิดของเทศกาลตรุษจีน เหนียน เป็นสัตว์ประหลาดตัวใหญ่ที่มักจะอาละวาดออกมาจับผู้คนกินเป็นอาหาร ในคืนวันก่อนวันตรุษจีน เหนียนเป็นสัตว์ที่ร้ายกาจมากขนาดที่สัตว์ร้ายอย่าง หมี, เสือ, สิงโต หรืองูพิษ ไม่อาจทำอะไรได้ ทุกครั้งที่เหนียนอาละวาด ผู้คนจะหวาดกลัวมาก
แต่ก็มีผู้เฒ่าผู้หนึ่ง ที่ไม่กลัวเหนียนและอาสาที่จะปราบเหนียน เมื่อเผชิญหน้ากับเหนียน ผู้เฒ่าผู้นี้ได้เปลื้องเสื้อผ้าออก เหลือแต่ชุดชั้นในสีแดง ปรากฏว่าเหนียนหวาดกลัวมาก และผู้เฒ่าก็สามารถปราบเหนียนให้สงบเชื่องได้ และพาเหนียนไปสู่สวรรค์ ผู้คนจึงสรรเสริญว่าผู้เฒ่าผู้นี้คงจะเป็นเซียนหรือเทพเจ้าเป็นแน่
จากความเชื่อตรงนี้ เป็นที่มาของการประดับบ้านเรือนหรือสถานที่ต่าง ๆ ด้วยสีแดงของชาวจีนในโอกาสต่าง ๆ และกลายเป็นสีที่เชื่อว่า เป็นสีมงคล ขับไล่สิ่งชั่วร้าย ตามคตินิยมของชาวจีน
อาหารวันตรุษจีน
อาหารเป็นหนึ่งในสิ่งที่ชาวจีนภาคภูมิใจที่สุด การเอาใจใส่ ความคิดสร้างสรรค์ถูกใส่ไว้ในเมนูสำหรับวันหยุดที่สำคัญของปี อาหารวันตรุษจีน ถูกสร้างขึ้นเพื่อให้พรสำหรับปีถัดไป ทั้งชื่อและรูปลักษณ์เป็นสัญลักษณ์ของความความเจริญรุ่งเรือง ,ความสุข และความมงคล
1. ปอเปี๊ยะ
ปอเปี๊ยะ (Spring rolls) เป็นอาหารจีนที่มีชื่อเสียงที่สุด อย่างไรก็ตามจริง ๆ แล้วพวกเขา “ปอเปี๊ยะ” พวกเขาจะกินในช่วงเทศกาลฤดูใบไม้ผลิในภาคใต้ของจีนเพื่อเฉลิมฉลองการมาถึงของฤดูใบไม้ผลิ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวกเขาจะกินในวันแรกของฤดูใบไม้ผลิ
ปอเปี๊ยะทำจากแป้งน้ำและเกลือ ไส้ขึ้นอยู่กับรสนิยมส่วนตัวของคุณ ไส้ทำจากหมูกะหล่ำปลี, เห็ดหอม, แครอท และเครื่องปรุงรส
คำกล่าวยอดนิยมสำหรับการทานปอเปี๊ยะทอดช่วงตรุษจีน 黄金万两 (หวง จิน ว่าน เหลี่ยง) แปลว่า ทองเป็นตัน ๆ สื่อความหมายว่า ร่ำรวยเงินทอง
2. เกี๊ยว
เกี๊ยว (Dumplings) เป็นอีกจานที่รู้จักกันดี พวกเขากินในช่วงโอกาสพิเศษทุกอย่าง แต่สำคัญที่สุดในช่วงตรุษจีน ในภาษาจีนเกี๊ยว เป็นการเปลี่ยนแปลงระหว่างปีเก่ากับปีใหม่ การกินเกี๊ยวคุณกำลังส่งท้ายปีเก่าและต้อนรับปีใหม่ นอกจากความสุขในการรับประทานอาหารอร่อย ๆ แล้วขั้นตอนการทำยังเป็นกิจกรรมเสริมความผูกพันในครอบครัวอีกด้วย ในช่วงปีใหม่สมาชิกทุกคนในครอบครัวจะมีส่วนร่วมในการห่อเกี๊ยว ในบางภูมิภาคลูกสะใภ้จะต้องทำเกี๊ยว คำกล่าวยอดนิยมสำหรับการทานเกี๊ยวช่วงตรุษจีน 招财进宝 (เจ่า ไฉ จิ้น เป่า) สื่อความหมายว่า นำมาซึ่งความร่ำรวย
3. บะหมี่
บะหมี่ (Noodles) ในบางพื้นที่เกี๊ยว และบะหมี่อยู่พร้อมกัน จะหมายถึงทองคำแท่ง และไหมทอง เป็นอีกจานที่เสริมความมงคล เพื่อความเจริญรุ่งเรือง คนจีนนิยมทาน “หมี่ซั่ว” ในช่วงเทศกาลตรุษจีน โดยจะนำบะหมี่ที่มีเส้นยาวเป็นพิเศษ ซึ่งสื่อถึงการมีอายุยืนยาว ยิ่งเส้นยาวขึ้นเท่าไหร่ชีวิตของคุณก็จะยิ่งยาวนานขึ้นเท่านั้น
ส่วนประกอบในบะหมี่ทั้งผัก และเนื้อสัตว์ มีความหมายที่เป็นมงคล เช่น
- ไข่ : ครอบครัวใหญ่ และมีสุขภาพดี
- กุ้งมังกร : ไม่มีที่สิ้นสุดทางการเงิน
- กุ้ง : โชคลาภ และความมั่งคั่ง
- หมูย่าง : ความสงบสุข
- เป็ด : ความภักดี
- เต้าหู้ : ความสุข และโชคลาภสำหรับทั้งครอบครัว
- ปลา : ส่วนเกิน และความมั่งคั่ง
4. ปลา
ปลาเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับอาหารวันตรุษจีน ปลาเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ และความมั่งคั่ง
คนจีนจะแบ่งการกินปลา ครึ่งหนึ่งกินเป็นอาหารเย็น และอีกครึ่งหนึ่งเอาไว้กินวันถัดไป นี่คือการทำให้อนาคตเจริญรุ่งเรือง ปลาทั้งตัวยังแสดงถึงความกลมเกลียวทั้งครอบครัว ในช่วงอาหารเย็นควรวางหัวปลาหันหน้าเข้าหาแขก ในหูหนานจะมีการเพิ่มพริกแดง สีแดงเป็นสีงานรื่นเริง โชคดี และความเผ็ดร้อนที่แสดงออกถึงความปรารถนาสำหรับธุรกิจที่ร้อนแรง (เฟื่องฟู) ในปีใหม่
คำกล่าวยอดนิยมสำหรับการทานปลาช่วงตรุษจีน 年年有余 (เหนียน เหยียน โหย่ว หยูว) สื่อความหมายว่า “ขอให้เหลือกินเหลือใช้ตลอดปี”
5. ไก่
ไก่ทั้งตัวเป็นสัญลักษณ์ของครอบครัว อุดมไปด้วยโปรตีนไก่หนึ่งตัวก็เพียงพอที่จะเลี้ยงทั้งครอบครัวได้ มันหมายถึงการรวมตัว และการเกิดใหม่ เพื่อแสดงความหมายที่เป็นมงคลนี้ผู้คนมักรักษาหัว และเล็บเอาไว้
หลังจากปรุงอาหารผู้คนจะให้ไก่แก่บรรพบุรุษที่เสียชีวิตแล้วก่อน แม้ว่าจะเป็นเพียงเรื่องไสยศาสตร์ตอนนี้การสวดอ้อนวอนให้บรรพชนเพื่อขอพร และการปกป้องก็ยังคงเป็นส่วนสำคัญของเทศกาลตรุษจีน และวัฒนธรรมจีน
ใน Hubei ซุปไก่เป็นอาหารมื้อแรกของปีใหม่ เพื่อให้นำมาซึ่งความสงบสุข เสาหลักของครอบครัวควรกินตีนไก่ จะช่วยให้พวกเขามั่งคั่ง ปีกไก่จะทำให้เขามีความสูงส่ง กระดูกแสดงถึงความสำเร็จที่โดดเด่น
มื้อแรกบางก็ทำไข่ ไข่ขาวและไข่แดงเป็นตัวแทนของทองคำและเงิน
6. ขนมเข่ง
ขนมเข่ง ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องเซ่นไหว้บรรพบุรุษและเทพเจ้าเท่านั้น ช่วงหลังกลายมาเป็นอาหารในช่วงเทศกาลตรุษจีน ขนมเข่งบ่งบอกถึงความสำเร็จที่สูงขึ้นจากปีก่อน ๆ ผู้ใหญ่บางคนชอบบอกลูกว่าการกินขนมเข่งนี้จะช่วยให้พวกเขาเติบโตสูงขึ้น ขนมเข่ง ได้รับความนิยมในช่วงราชวงศ์จิ้น แต่หลังจากการพัฒนามากว่าสองพันปีแล้วก็มีการเปลี่ยนแปลงมากมาย คำกล่าวยอดนิยมสำหรับการทานขนมเข่งช่วงตรุษจีน 年年高 (เหนียน เหนียน เกา) สื่อความหมายว่า ดีขึ้นสูงขึ้นในทุก ๆ ปี
7. ผัก
ผักก็มีความเป็นมงคลและถูกเลือกนำมาใช้ประกอบอาหารสำหรับไหว้เจ้าและบรรพบุรุษ นอกจากใช้ในการขอพรแล้วยังเชื่อว่าช่วยให้โชคดี นำสิ่งดี ๆ เข้ามาในชีวิตเพราะได้กินของมงคล ผักมงคลที่นิยมใช้ไหว้เจ้ามีดังต่อไปนี้
- ชุนฉ่าย หรือ ผักโขมจีน หมายถึง ให้มีอายุมั่นขวัญยืน เหลือกินเหลือใช้
- หัวไชเท้า หมายถึง มีโชคลาภมั่นคง
- ผักเก่าฮะ หมายถึง ให้เป็นที่รักของผู้อื่น มีผู้ใหญ่เมตตา
- ต้นกระเทียม (ภาษาจีนแต้จิ๋วเรียกว่า ซึงเกี้ย ซึง แปลว่า นับ เกี้ย คือลูกหลาน) หมายถึง ให้มีลูกหลานสืบสกุลมากมาย
- ผักกาดขาว หมายถึง โชคลาภอันบริสุทธิ์
- ปวยเล้ง (ปวย แปลว่า เหาะเหิน เล้ง แปลว่า มังกร) หมายถึง ให้การค้าหรือหน้าที่การงานก้าวหน้า เจริญรุ่งเรืองเหมือนมังกรผงาดเหินหาว
- ผักคื่นฉ่าย หมายถึง ให้มีวิสัยทัศน์กว้างไกล
- ผักโสภณ หรือ ตั่วฉ่าย หมายถึง ให้มีชื่อเสียงโด่งดังยิ่งใหญ่ สมบูรณ์พร้อมด้วยโชคลาภวาสนา เจริญรุ่งเรือง เมนูเด็ดจากผักโสภณคือ ผักโสภณผัดกับลูกชิ้นกุ้ง หรือใส่ในต้มจับฉ่ายก็ได้
- ฟักเขียว หมายถึง ให้มีเงินมีทองมากมาย มั่งคั่งร่ำรวย
- หน่อไม้ หมายถึง ให้มีความผาสุข
- ผักกุยช่าย (ภาษาจีนเรียกว่า กูฉ่าย พ้องเสียงกับ อู่ไช้แปลว่ามีโชคลาภ) หมายถึง มีโชคลาภเพิ่มพูล ใบกุยช่ายนิยมนำไปใส่กับผัดหมี่ซั่ว ความยาวของเส้นหมี่หมายถึงให้มีอายุยืนยาว
8. หม้อไฟ
หม้อไฟ เป็นอีกอาหารที่มีประวัติยาวนาน จักรพรรแห่งราชวงศ์ชิง ชาวจีนยังมีความพิถีพิถันในเรื่องลำดับการกินหม้อไฟอีกด้วย พวกเขาจะไม่นิยมเททุกอย่างลงไปรวมกันในหม้อเหมือนสุกี้บ้านเรา พวกเขาจะนิยมกินเนื้อสัตว์ก่อน โดยจะนำเนื้อสัตว์ต่าง ๆ ลงไปลวกแล้วกินเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แล้วหลังจากอิ่มเนื้อสัตว์แล้วจึงจะกินผักต่าง ๆ ตาม แล้วจึงค่อยปิดท้ายด้วยอาหารประเภทแป้ง ซึ่งมักจะเป็นหมี่ประเภทต่าง ๆ
โดยสรุป การสำรวจความสำคัญของอาหารมงคลทั้ง 8 รายการในวันตรุษจีนเผยให้เห็นการเดินทางของการทำอาหารที่เต็มไปด้วยประเพณีและสัญลักษณ์ อาหารเหล่านี้เป็นมากกว่าการบำรุง เป็นภาพสะท้อนของความเชื่อทางวัฒนธรรมและความหวังเพื่อความเจริญรุ่งเรือง อายุยืนยาว และความสุข ในขณะที่คุณลิ้มรสอาหารแต่ละคำ เช่น ปลา เกี๊ยว และปอเปี๊ยะ จำไว้ว่าคุณกำลังเข้าร่วมในพิธีกรรมเก่าแก่หลายศตวรรษที่เป็นสะพานเชื่อมระหว่างรุ่นและเชิดชูอดีต ไม่ว่าคุณจะเฉลิมฉลองวันปีใหม่ทางจันทรคติหรือเพียงแค่พยายามเชื่อมโยงกับมรดกทางวัฒนธรรมอันยาวนาน อาหารเหล่านี้เชิญชวนให้คุณยอมรับความหมายที่ลึกซึ้งเบื้องหลังส่วนผสมและสูตรอาหารแต่ละอย่าง ดังนั้นขอให้อาหารมงคลเหล่านี้ไม่เพียงแต่ตอบสนองต่อมรับรสของคุณเท่านั้น แต่ยังช่วยบำรุงจิตวิญญาณของคุณด้วยเรื่องราวของประเพณีและความปรารถนาเพื่ออนาคตที่สดใส
เรื่องที่เกี่ยวข้อง:
- ของไหว้ตรุษจีน เสริมดวง งานรุ่ง เงินล้น รักปัง โดย หมอช้าง
- ตรุษจีน ประวัติความเป็นมา วันตรุษจีน มารู้จักกัน
